Araştırma Makalesi Research Article	Aşısız Çocuklarda SARS-CoV-2 Antikor Prevalansı ve 2020-2022 Yılları Arasında Antikor Düzeylerindeki Değişim SARS-CoV-2 Antibody Prevalence in Unvaccinated Children and Change in Antibody Levels Between 2020-2022 *Havva KAYA^1[ID], Mehmet KARABEY^2[ID], Özge METİN AKCAN^3[ID], Bahadır FEYZİOĞLU^4[ID], Mehmet ÖZDEMİR^4[ID], Kadir KABA^5[ID] Özet Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından COVID-19 pandemisinin ilan edilmesinden sonra çeşitli kısıtlamalar uygulamaya konulmuş ve okullarda yüz yüze eğitime ara verilmiştir. Bazı ülkelerde ise pediatrik yaş grubunda COVID-19 aşıları için acil kullanım onayı verilmiştir. Bu çalışmada COVID-19 aşısı yapılmamış çocuklardaki SARS-CoV-2 antikor düzeylerini araştırmak amaçlanmıştır. Çalışmaya Ekim 2020 - Nisan 2022 tarihleri arasında Necmettin Erbakan Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Hastalıkları kliniklerine farklı semptomlarla başvuran 0-12 yaş, COVID-19 aşısı olmamış, 1.000 çocuk hasta dahil edildi. Bu çocuklara ait serum örneklerinde ELISA yöntemiyle SARS-CoV-2 S total antikor seviyeleri test edildi. Çalışmaya dahil edilen çocuk hastaların 535’i (%53.5) erkek, 465’i (%46.5) kız idi. Anti-SARS-CoV-2 S total Ig pozitiflik oranları kız çocuklarda %75.9 ve erkek çocuklarda %78.5 olup, aralarındaki fark istatistik olarak anlamlı değildi (p>0.05). Yıllara göre anti-SARS-CoV-2 S total Ig pozitiflik oranları incelendiğinde 2020 yılında 23 (%43.4), 2021 yılında 183 (%60) ve 2022 yılında 567 hastanın (%88.3) antikor testi pozitif bulundu. Yıllara göre antikor sonuçları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı idi (p<0.001). Antikor testi pozitif hastaların SARS-CoV-2 antikor seviyelerinin medyan değeri 2020 yılında 46 AU/ml (min 5, max: 214 AU/ml), 2021 yılında 130 AU/ml (min:1, max:250 AU/ml) ve 2022 yılında 250 AU/ml (min:1, max:250 AU/ml) olarak bulundu. Anti-SARS-CoV-2 S Ig total pozitif olan hastaların antikor seviyeleri yıllara göre değerlendirildiğinde aralarındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0.05). Çalışmamızda 12 yaş ve altı aşısız çocuklarda SARS-CoV-2 S total antikor pozitiflik oranın %90’lara ulaştığı tespit edildi. Ülkemizde COVID-19 aşısı yapılmamış 12 yaş ve altı çocukların SARS-CoV-2 antikor durumlarının belirlenmesi hem doğal bağışıklık yoluyla immünizasyon hakkında bilgi verecek hem de çocuklar için COVID-19 aşı ihtiyacının belirlenmesi ve planlanmasında etkili olacaktır. Anahtar kelimeler: COVID-19, SARS-CoV-2, Antikor, Aşısız çocuklar, ELISA. Abstract After the declaration of the COVID-19 pandemic by the World Health Organization (WHO), various restrictions were implemented, and face-to-face education was suspended in schools. In some countries, COVID-19 vaccines emergency use authorization has been granted for the pediatric age group. This study aimed to investigate COVID-19 antibody level in children who have not been vaccinated against COVID-19. A total of 1,000 pediatric patients aged 0-12 years, unvaccinated against COVID-19, admitted to Necmettin Erbakan University Medical Faculty Hospital Pediatrics clinics with different symptoms between October 2020 and April 2022 were included in this study. SARS-CoV-2 S total antibody levels were tested by ELISA method from the sera samples of these children. Of the children included in the study, 535 (53.5%) were male and 465 (46.5%) were female. Anti-SARS-CoV-2 S total Ig positivity rates were 75.9% in girls and 78.5% in boys and the difference between them was not statistically significant (p>0.05). When the anti-SARS-CoV-2 S total Ig positivity rates of children were evaluated according to years, 23 (43.4%) in 2020, 183 (60%) in 2021, and 567 (88.3%) in 2022 was found positive. The difference between antibody results by years was found to be statistically significant (p<0.001). Median value of SARS-CoV-2 antibody levels of patients with positive antibody test in 2020 46 AU/ml (min 5, max: 214 AU/ml), in 2021 130 AU/ml (min:1, max: 250 AU/ml), and in 2022 it was found to be 250 AU/ml (min:1, max: 250 AU/ml). When the antibody levels of patients with anti-SARS-CoV-2 S Ig total positive were evaluated, the difference between years was found to be statistically significant (p<0.05). In our study, it was determined that the rate of SARS-CoV-2 S total antibody positivity reached 90% in unvaccinated children aged 12 and younger. Determining the SARS-CoV-2 antibody status of children aged 12 and under who unvaccinated against COVID-19 in our country will both give information about immunization by natural immunity and will be effective in deciding and planning the need for COVID-19 vaccination for children. Keywords: COVID-19, SARS-CoV-2, Antibody, Unvaccinated children, ELISA. Şekil 1. SARS-CoV-2 antikor pozitiflik oranlarının yıllara göre değişimi. Şekil 1 png Figure 1. Change in SARS-CoV-2 antibody positivity rates over the years. Figure 1 png Şekil 2. Yıllara göre SARS-CoV-2 S antikor titrelerinin kutu (box-plot) grafiği. Şekil 2 png Figure 2. Box-plot plot of SARS-CoV-2 S antibody titers by year. Figure 2 png Giriş Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından COVID-19 pandemisinin ilan edildiği 11 Mart 2020 tarihi aynı zamanda Türkiye’deki ilk COVID-19 vakasının görüldüğü tarihtir [1]. Türkiye’de 16 Mart 2020’de okullar yüz yüze eğitime ara vermiş ve bu dönem itibariyle uzaktan eğitim süreci başlamıştır [1]. Pandeminin erken dönemlerinden beri çocukların SARS-CoV-2 enfeksiyonunu çoğunlukla asemptomatik ya da hafif semptomlar ile geçirdiği bilinmekteydi [2]. COVID-19 tanılı vakaların yaklaşık %1-3’lük bir kısmını oluşturan çocuklarda, klinik seyrin yetişkinlere göre daha hafif ve daha iyi prognozlu olduğu, ölümlerin çok nadir olduğu ve genellikle altta yatan komorbid durumu olan adolesan hastalarda geliştiği gözlemlenmiştir [3]. SARS-CoV-2 enfeksiyonu geçiren çocuklarda spesifik hafıza B lenfositleri ve virüse spesifik antikorları içeren koruyucu humoral immünite geliştiği gösterilmiştir [4,5]. SARS-CoV-2 ile enfekte çocuklarda hastalığın başlangıcından 2-3 hafta sonraki B hücre immün yanıtının, enfekte olmayan çocuklara göre daha aktif olduğu görülmüştür. Bu etkili humoral immün yanıtın, çocukların yetişkinlere göre enfeksiyonu daha hafif geçirmesinde rol oynadığı düşünülmüştür [5]. Doğal enfeksiyonlar sonrası SARS-CoV-2’ye karşı gelişen konakçı immün yanıtının düzeyi, reenfeksiyonlar ve aşı etkinliği açısından çok önemlidir [6,7]. SARS-CoV-2 spike (S) proteini ve nükleoproteinine (N) karşı gelişen antikorların tespiti immün yanıtın varlığı ve derecesi hakkında fikir vermektedir. SARS-CoV-2 spesifik bellek B hücrelerinin enfeksiyondan sonraki 3-6 ay boyunca varlığını sürdürdüğü gösterilmiştir [8]. SARS-CoV-2’ye karşı oluşan antikorların ömrü halen belirsizliğini sürdürüyor olsa da, antikor düzeylerinin hastalığın şiddetiyle orantılı olduğu ve iyileşme sonrası 3-4 ay içinde azalmaya başlayan SARS-CoV-2 spesifik IgG’lerin bir yıla kadar saptanabilir olduğu gösterilmiştir [8,9]. COVID-19 enfeksiyonunun bulaşma yolları incelendiğinde çocuklardan başkalarına sekonder enfeksiyon bulaştığına dair çok az kanıt vardır. Halk sağlığı açısından değerlendirildiğinde, çocukların SARS-CoV-2 bulaşında majör kaynak olması ve aşılanmış kişilerin bulaşı engelleyecek olması durumlarında çocukları aşılamak önemli bir gereklilik olacaktı. Ancak şu ana kadarki epidemiyolojik raporlara göre çocuklar COVID-19’u diğer aile üyelerine bulaştırmada önemli bir rol oynamamaktadır [10]. Mevcut veriler, bir aile üyesinin COVID-19 testi pozitif çıktığı takdirde, küçük çocukların haneden bulaşma yoluyla COVID-19'a yakalanma olasılığının ise yüksek olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, küçük çocuklara koruma sağlamak için yetişkinlerin aşılanması gerekmesi nedeniyle, COVID-19 için durum tam tersi olabilir. Etik açıdan bakıldığında da çocuklara COVID-19 aşısı yapıldığında aşının, aşılanan çocuğa minimal bir faydası olduğundan ve henüz aşıların orta ve uzun dönem risklerinin ne olduğu bilinmediğinden kar ve zarar oranı arasında bir denge vardır [10]. Daha fazlasını okumak için makalenin pdf formatına bakınız...
DOI: 10.46683/jmvi.2024.85
Article in Turkish
^1Department of Medical Microbiology, Ankara Etlik City Hospital, Ankara, Türkiye. ^2Department of Medical Microbiology, Başakşehir Çam and Sakura City Hospital, İstanbul, Türkiye. ^3Department of Pediatric Infectious Diseases, Necmettin Erbakan University Meram Faculty of Medicine, Konya, Türkiye. ^4Department of Medical Microbiology, Necmettin Erbakan University Meram Faculty of Medicine, Konya, Türkiye. ^5Medical Biochemistry Laboratory, Kütahya Tavşanlı Assoc. Prof. Mustafa Kalemli State Hospital, Ankara, Türkiye.
*Corresponding author Havva Kaya; MD., Department of Medical Microbiology, Ankara Etlik City Hospital, Ankara, Türkiye. E-mail: drhvky@gmail.com
Received: 04.11.2023 Accepted: 17.12.2023 Published: 02.01.2024
Cite as: Kaya H, Karabey M, Metin Akcan Ö, Bahadır Feyzioğlu B, Özdemir M, Kaba K. SARS-CoV-2 Antibody Prevalence in Unvaccinated Children and Change in Antibody Levels Between 2020-2022. J Mol Virol Immunol 2024; 5(1): 7-15.
View in academic indexes and databases
Cited by 0 article*, 0 book chapter.
©Copyright JMVI. Licensed by Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0).