|
|
Derleme Yazı Review Article |
Polimeraz Zincir Reaksiyonunun
Farklı Tipleri ve Modifikasyonları Different Types and Modifications of
Polymerase Chain Reaction *İrem UNAT
[ID] Özet Bu
çalışmada, tıbbi araştırmalarda ve moleküler biyoloji alanında kullanıma
girmesi ile bilimsel çalışmalara ivme kazandıran polimeraz zincir reaksiyonunun
(PCR), teknolojik değişimler ve ilerlemeler ile birlikte geliştirilen farklı tipleri ve uygulama alanlarına
güncel bir bakış sunmak amaçlanmıştır. PCR temelli yöntemler genel olarak enfeksiyöz hastalıkların tanısında, mikroorganizma
tiplendirmesinde, gen ekspresyonu analizinde, epidemiyoloji ve taksonomi
alanlarında,
onkolojik çalışmalarda, DNA klonlanmasında, nokta mutasyonlarının analizinde, transpozon
elemanlarının yerleştirilmesinde, polimorfizm çalışmalarında, popülasyon tiplendirmesinde,
filogenetik analizlerde, ilaç düzeyi analizinde ve otoantikor
tespitinde olmak üzere birçok alanda kullanılmaktadır. Çoklu hedeflerin
çoklu primer çiftleri kullanılarak aynı anda amplifikasyonu için multipleks PCR, genetik
olarak birbiri ile ilişkili
mikroorganizmaların ortak gen
bölgelerinin
amplifikasyonu için konsensus
PCR, mikrobiyal genomlardaki tekrarlayan parmak izi DNA dizilerinin
amplifikasyonu için rep-PCR,
nonspesifik primer bağlanmalarını azaltmak ve sensitiviteyi arttırmak için nested PCR, istenmeyen yan ürünlerin ve primer dimerlerinin
oluşumunu
azaltmak için hot start
PCR, spesifik olmayan çapa
primerleri kullanılarak bilinmeyen gen bölgelerinin amplifikasyonunu sağlamak
için anchored PCR, bilinen tek bir primer bağlama bölgesi ile bir DNA parçasının amplifikasyonu için ligasyon aracılı ve
homopolimerli PCR, bağlanma sıcaklığını düzenleyerek yanlış eşleşmeleri önlemek için touch-down
ve touch-up PCR, abazik primerler kullanılarak gen klonlamak amacıyla DNA parçalarının amplifikasyonu için autosticky PCR, sitozin rezidülerinin metilasyon paternlerini
tanımlamak için metilasyon spesifik PCR,
bilinmeyen yan DNA bölgelerin sekans analizi için ters (invers) PCR, farklı
konsantrasyonlarda primerler kullanılarak tek zincirli DNA sentezlemek için asimetrik PCR, doku
kesitlerindeki hücre içi amplifikasyonu görüntülemek için in-situ PCR, random primerler
kullanılarak
rastgele DNA segmentlerini amplifiye etmek ve popülasyon analizi için RAPD, ELISA ve PCR yöntemleri kombine edilerek düşük konsantrasyondaki amplikonların saptanması için immüno-PCR, amplifikasyonun gerçek zamanlı floresan sinyaller ile takip
edilmesi ve kantitasyon için real-time
PCR, mutlak kantitatif amplifikasyon için dijital PCR, uzun hedef DNA bölgelerinin amplifikasyonu için long-range PCR, RNA’dan ters transkriptaz enzimi ile
cDNA sentezlenerek hedef amplifikasyonu sağlamak için de reverse transkripsiyon PCR
yöntemi kullanılmaktadır. Tarih boyunca hızlı bir gelişim gösteren PCR modifikasyonları hakkında bilgi sahibi olmak, yapılacak analizlere göre uygun yöntemin seçilerek reaksiyonun sensitivite
ve spesifitesini ve elde edilen ürünlerin kalitesi ve miktarını
arttırmaya ve bu
sayede çalışmaların başarıyla sonuçlanmasına katkıda bulunacak, teknolojik gelişmelerle beraber keşfedilecek yeni yöntemler için ise ufuk açıcı nitelikte olacaktır. Anahtar kelimeler: Polimeraz
zincir reaksiyonu, PCR, PCR tipleri, PCR modifikasyonları. Abstract Keywords: Polymerase chain reaction, PCR, PCR
types, PCR modifications. Şekil 1. Nested PCR ve semi-nested
PCR yöntemlerinde reaksiyon basamakları. Şekil 1 png Figure 1. Reaction steps
in nested PCR and semi-nested PCR methods. Figure 1 png Şekil 2. Ters
(invers) PCR reaksiyonunun çalışma prensibi ve reaksiyon basamakları. Şekil 2 png Figure 2. Principle and
reaction steps of inverse PCR reaction. Figure 2 png Şekil 3. Asimetrik PCR’da
reaksiyon basamakları ve elde edilen tek zincirli ürünlerin kullanım alanları. Şekil 3 png Figure 3. Reaction steps
in asymmetric PCR and using single chain products. Figure 3 png Şekil 4. Random amplifiye edilmiş
polimorfik DNA (RAPD) yöntemi ile genomik varyasyon analizi. Şekil 4 png Figure 4. Genomic
variation analysis by randomly amplified polymorphic DNA (RAPD) method. Figure 4 png Şekil 5. Emülsiyon bazlı ve
mikroakışkan bazlı dijital PCR yöntemlerinin çalışma prensipleri. Şekil 5 png Figure 5. Principles of
emulsion-based and microfluidic-based digital PCR methods. Figure 5 png Şekil 6. Real-time PCR testlerine adapte edilmiş floresan boya ve çeşitli prob sistemleri. Şekil 6 png Figure 6. Fluorescent
dye and various probe systems adapted to real-time PCR tests. Figure 6 png Şekil 7. Revers transkripsiyon
PCR’da kullanılan primerler ve tek ve iki basamaklı reaksiyon sistemleri. Şekil 7 png Figure 7. Primers used
in reverse transcription PCR and one- and two-step reaction systems. Figure 7 png |
DOI: 10.46683/jmvi.2022.60 |
|
Article in Turkish |
|
|
|
1Department of Medical Microbiology,
Gulhane Training and Research Hospital, University of Health Sciences,
Ankara, Türkiye. |
|
|
|
*Corresponding author İrem Unat; MD, Department of Medical
Microbiology, Gulhane Training and Research Hospital, University of Health
Sciences, Ankara, Türkiye. E-mail: driremkurtt@gmail.com |
|
|
|
Received: 30.10.2022 Accepted: 03.12.2022 Published: 07.12.2022 |
|
Cite as: Unat İ.
Different Types and Modifications of Polymerase Chain Reaction. J Mol Virol
Immunol 2022; 3(4): 159-176. |
|
|
|
View in academic indexes and databases |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Cited by 0 article*, 0 book chapter. |
|
|
|
©Copyright JMVI.
Licensed by Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC
BY-NC 4.0). |